Transeurasyatik teori
Die transeurasische Theorie besagt, dass alle Turkvölker, alle Mongolen, Koreaner, Japaner und Tungusen aus Nordostasien kamen. Wahrscheinlich lebten diese Völker bzw. die kulturellen und sprachlichen Vorfahren der Turkvölker, Mongolen, Koreaner, Japaner und Tungusen schon im 7. Jahrhundert vor Christus zusammen als Hirsebauer in Nordostasien. Irgendwann verließen jedoch die Türken – die damals das Proto-türkische sprachen – wahrscheinlich als erste Nordostasien. Wahrscheinlich verließen sie langsam um 1200 v.Chr. Nordostasien. Sie zogen gen Westen und errichteten mit den Mongolen zusammen die Asya Hun Konfederasyonu.
Transavrasya teorisi, 19. ve 20. yüzyıllardaki Altay teorisinin geliştirilmiş bir versiyonudur. Altay teorisi, Altay dillerinin (Türkçe, Moğolca, Tunguzca, Japonca ve Korece) Ural dilleriyle (Fince, Macarca) akraba olduğunu öne sürer.
Transeurasya Dil Ailesi
Transavrasya Dilleri
│
├── Türk Dilleri
│ ├── Batı Türkçesi (ör. Osmanlıca, Türkçe, Azerice)
│ ├── Oğuzca (ör. Türkmence, Kazakça)
│ ├── Kıpçakça (ör. Özbekçe, Tatarca)
│ ├── Uygurca
│ └── Sibirya Dilleri (ör. Yakutça)
│
├── Moğol Dilleri
│ ├── Orta Moğolca (ör. Halh Moğolcası)
│ ├── Doğu Moğolca (ör. Buryatça)
│ ├── Batı Moğolca (ör. Kalmukça)
│ └── Tarihî Diller (ör. Eski Moğolca)
│
├── Tunguz Dilleri
│ ├── Kuzey Grubu (ör. Evenkçe, Even Dili)
│ ├── Güney Grubu (ör. Mançuca, Sibe)
│ └── Orta Grubu (ör. Nanay Dili)
│
├── Korece (Eski Korece dahil)
│
└── Japon-Ryūkyū Dilleri
├── Japonca
└── Ryūkyū Dilleri (ör. Okinavaca, Amami, Miyako)
Günümüzdeki ilişkiler
Hâlâ günümüzde bile, adı geçen halklar arasında dilsel ve kültürel bağlar bulunmaktadır. Bazı Türk halkları, örneğin Türkiye Türkleri ya da Gagavuzlar, Asya’nın batısında ya da hatta Avrupa’da yaşamaktadır. Diğer bazı Türk halkları, örneğin Yakutlar ya da Altaylılar, Kuzeydoğu Asya’da kalmışlardır. Kafkasya’da yaşayan Kalmuklar ya da günümüzde Moğolistan’da yaşayan Moğollar gibi Moğol halkları da çok farklı bölgelerde yaşamaktadır. Bugün sayıları sadece yaklaşık 40.000 olan Tunguzlar ise hâlâ Kuzeydoğu Asya’da, yani Sibirya’da kalmışlardır ve en çok Çin Halk Cumhuriyeti'nde yaygındırlar. Japon ve Kore halkları ise hâlâ Japonya adalarında ve Kore Yarımadası’nda yaşamaktadır. Bu örnekler, bu halkların ne kadar yerleşik ya da göçebe kaldıklarını göstermektedir. Yani, Türkler ve Moğolların geçmişi ve kültürü, Koreliler, Japonlar ve Tunguzlardan daha çok birbirine benzemektedir – ve bunun tersi de geçerlidir.
Dil açısından Türk dilleri Moğolca'ya çok yakındır, örneğin altın Türkçede altın, Moğolcada alt şeklindedir. Sarı Türkçede sarı, Moğolcada shar olarak söylenir. Türkçede öküz öküz iken, Moğolcada ükher şeklindedir. Tabii ki Japonca ve Korece de birbirine benzer. Örneğin, gelecek Korecede milae, Japoncada mirai olarak ifade edilir. Çanta Korecede kabang, Japoncada kaban şeklindedir.
Kaynaklar
Edebiyat:
- Yavuz, Emre (2024). Das Reich der Göktürken: Aufstieg der Turkvölker 546-630 n.Chr.
Çevrimiçi kaynaklar:
mpg.de, Hirse und Bohnen, Sprache und Gene: Die Herkunft und Verbreitung der transeurasischen Sprachen
